Konvansiyonel Baskı Çeşitleri
Günümüzde bir çok baskı tekniği bulunmaktadır ve bunlar çeşitli şekillerde gruplandırılmaktadır. Baskı tekniklerini birbirinden ayıran önemli özellikler arasında baskı hızı, kalitesi, baskı yapılan malzeme, baskı için kullanılan malzeme ve basım yöntemi yer almaktadır. Günümüzde en çok kullanılan baskı çeşitleri ise konvansiyonel baskı çeşitleridir ve bunların arasında da ofset baskı başı çekmektedir.
Ofset BaskıOfset baskı 1904 yılında Amerikalı Ira W. Rubel tarafından bulunmuştur ve genellikle kağıt yüzeyine yapılacak olan baskılar için kullanılmaktadır. Günümüzde gazeteler, kitaplar, dergiler, broşürler ve karton ambalajlar ofset baskı tekniği kullanılarak basılmaktadır. Taş baskı sistemine benzeyen ofset baskıda kalıp üzerindeki yükseklik farklarından yararlanılmaz. Ofset baskı için hazırlanacak olan kalıpta eskiden film ve aydınger kullanılırken artık bu materyaller ortadan kalktı ve yerine bilgisayardan kalıba pozlama yapmayı sağlayan “computer to plate tekniği” ortaya çıktı. Ofset baskıda baskı yapılacak alanların görüntüsü kalıp üzerine aktarılır. Bu baskı sisteminde 3 adet silindir yer almaktadır. Bunlar kalıp silindiri, blanket silindiri ve baskı silindiridir. Kalıp, kalıp kazanının üzerinde yer almaktadır burası döndükçe yüzey mürekkep ve nemlendirme merdaneleri ile temas eder. Kalıp üzerine görüntü düz bir şekilde aktarılır. Blanket merdanesinin üzerinde ise esnek kauçuk yer almaktadır. Baskı aslında kalıbın basım yapılacak materyalin üzerine olan temasıyla değil kauçuğun baskı materyaline yaptığı temas ile yapılmaktadır. Yapılan baskının materyal üzerinde düzgün çıkması için görüntü kauçuk üzerinde terstir. Üzerine basım yapılan materyal blanket ve baskı kazanlarından geçtikten sonra basım işlemi gerçekleşmiş olur.
Tipo BaskıMetal harfler ile yapılan yüksek baskı tekniğine tipo baskı adı verilmektedir. Bu baskı tekniğinin hazırlık süreci oldukça uzun ve zahmetlidir. Metal harfler tek tek sayfa oluşturacak biçimde düzenlenir. Bu baskı tekniği matbaanın kurucusu olarak kabul edilen Johannes Gutenberg’e kadar dayanmaktadır. Aynı baskı tekniği seramik ile MÖ 1040 yılında Çinliler tarafından kullanılmaktaydı. Günümüz teknolojisi sayesinde baskı öncesi hazırlık aşaması her ne kadar daha gelişmiş olsa da yine de diğer bir çok baskı tekniğinin çok daha gerisindedir. Tipo baskıda iki adet silindir yer almaktadır. Bunlardan bir tanesi kalıp silindiri diğeri ise baskı silindiridir. Tipo baskı doğrudan baskı sistemidir yani kalıp üzerinde yer alan görüntü baskı materyaline aynen aktarılır. Kalıbın üzerinde yer alan yüksek bölümler mürekkebi alırken alçakta kalanlar mürekkebi almaz ve yüksekte kalan kısımlar baskı işlemini gerçekleştirmiş olurlar. Ofset baskıda olduğu gibi tipo baskıda da kalıp üzerinde yer alan görüntü terstir.
Tifdruk BaskıMatbaacılığın en temel baskı tekniklerinden birisi olan tifdruk baskı tekniğinin adı Almanca derin baskı anlamına gelen ‘Tiefdruck’ kelimesinden gelmektedir. Bu baskı tekniği Rotogravür olarak da bilinir. Tifdruk baskı sisteminde kullanılan kalıplar yüksek ya da kabartma değil tam tersine çukurdur. Tifdruk baskı tekniğinde mürekkep klişe üzerinde yer alan farklı derinliklere sahip oyuklara doldurulur ve arkasından baskı ortamına aktarılır. Bakır ya da çinko klişeler üzerinde yer alan oyuklar oldukça detaylı bir çalışma istemektedir. Günümüzde yaygın bir kullanıma sahip olmayan Tifdruk baskı en çok duvar kağıtlarının, hisse senetlerinin ve banknotların basımında kullanılmaktadır. Ahşap baskı tekniğinden sonra Avrupa’da oldukça yaygınlaşmaya başlayan Tifdruk baskı tekniği ilk olarak 1430’lu yıllarda Almanya’da oyun kağıtlarını basmak için kullanılmaya başlandı. Bu baskı tekniğini ön plana çıkarak özellikleri ise net ve yumuşak baskı yapabilmesidir. Tifdruk baskıda her kopya birbirinin tamamen aynısıdır.
Ofset BaskıOfset baskı 1904 yılında Amerikalı Ira W. Rubel tarafından bulunmuştur ve genellikle kağıt yüzeyine yapılacak olan baskılar için kullanılmaktadır. Günümüzde gazeteler, kitaplar, dergiler, broşürler ve karton ambalajlar ofset baskı tekniği kullanılarak basılmaktadır. Taş baskı sistemine benzeyen ofset baskıda kalıp üzerindeki yükseklik farklarından yararlanılmaz. Ofset baskı için hazırlanacak olan kalıpta eskiden film ve aydınger kullanılırken artık bu materyaller ortadan kalktı ve yerine bilgisayardan kalıba pozlama yapmayı sağlayan “computer to plate tekniği” ortaya çıktı. Ofset baskıda baskı yapılacak alanların görüntüsü kalıp üzerine aktarılır. Bu baskı sisteminde 3 adet silindir yer almaktadır. Bunlar kalıp silindiri, blanket silindiri ve baskı silindiridir. Kalıp, kalıp kazanının üzerinde yer almaktadır burası döndükçe yüzey mürekkep ve nemlendirme merdaneleri ile temas eder. Kalıp üzerine görüntü düz bir şekilde aktarılır. Blanket merdanesinin üzerinde ise esnek kauçuk yer almaktadır. Baskı aslında kalıbın basım yapılacak materyalin üzerine olan temasıyla değil kauçuğun baskı materyaline yaptığı temas ile yapılmaktadır. Yapılan baskının materyal üzerinde düzgün çıkması için görüntü kauçuk üzerinde terstir. Üzerine basım yapılan materyal blanket ve baskı kazanlarından geçtikten sonra basım işlemi gerçekleşmiş olur.
Tipo BaskıMetal harfler ile yapılan yüksek baskı tekniğine tipo baskı adı verilmektedir. Bu baskı tekniğinin hazırlık süreci oldukça uzun ve zahmetlidir. Metal harfler tek tek sayfa oluşturacak biçimde düzenlenir. Bu baskı tekniği matbaanın kurucusu olarak kabul edilen Johannes Gutenberg’e kadar dayanmaktadır. Aynı baskı tekniği seramik ile MÖ 1040 yılında Çinliler tarafından kullanılmaktaydı. Günümüz teknolojisi sayesinde baskı öncesi hazırlık aşaması her ne kadar daha gelişmiş olsa da yine de diğer bir çok baskı tekniğinin çok daha gerisindedir. Tipo baskıda iki adet silindir yer almaktadır. Bunlardan bir tanesi kalıp silindiri diğeri ise baskı silindiridir. Tipo baskı doğrudan baskı sistemidir yani kalıp üzerinde yer alan görüntü baskı materyaline aynen aktarılır. Kalıbın üzerinde yer alan yüksek bölümler mürekkebi alırken alçakta kalanlar mürekkebi almaz ve yüksekte kalan kısımlar baskı işlemini gerçekleştirmiş olurlar. Ofset baskıda olduğu gibi tipo baskıda da kalıp üzerinde yer alan görüntü terstir.
Tifdruk BaskıMatbaacılığın en temel baskı tekniklerinden birisi olan tifdruk baskı tekniğinin adı Almanca derin baskı anlamına gelen ‘Tiefdruck’ kelimesinden gelmektedir. Bu baskı tekniği Rotogravür olarak da bilinir. Tifdruk baskı sisteminde kullanılan kalıplar yüksek ya da kabartma değil tam tersine çukurdur. Tifdruk baskı tekniğinde mürekkep klişe üzerinde yer alan farklı derinliklere sahip oyuklara doldurulur ve arkasından baskı ortamına aktarılır. Bakır ya da çinko klişeler üzerinde yer alan oyuklar oldukça detaylı bir çalışma istemektedir. Günümüzde yaygın bir kullanıma sahip olmayan Tifdruk baskı en çok duvar kağıtlarının, hisse senetlerinin ve banknotların basımında kullanılmaktadır. Ahşap baskı tekniğinden sonra Avrupa’da oldukça yaygınlaşmaya başlayan Tifdruk baskı tekniği ilk olarak 1430’lu yıllarda Almanya’da oyun kağıtlarını basmak için kullanılmaya başlandı. Bu baskı tekniğini ön plana çıkarak özellikleri ise net ve yumuşak baskı yapabilmesidir. Tifdruk baskıda her kopya birbirinin tamamen aynısıdır.